In de rubriek Vana Grimoire delen we tips en achtergrond informatie over onder andere de heidense jaarfeesten, recepten, mythologieën, geschiedenis en andere wetenswaardigheden over onderwerpen die samenhangen met onze evenementen. In deze blog bespreken we het jaarfeest Yule.
Yule draait om de winterzonnewende, een periode die twaalf dagen duurt. De kortste dag van het jaar (rond 21 december) is hierin de belangrijkste dag. In deze periode wordt gevierd dat het licht weer opnieuw geboren wordt: de dagen worden langer en de zon keert terug.
Onderdeel van het wiel
Het woord Yule of Joel is waarschijnlijk afkomstig van het Oudnoorse hjöl, dat rad of wiel betekent. Het wiel staat op zijn laagste punt en is weer klaar om te gaan klimmen. Het wiel kent acht spaken en is eeuwig in beweging. Alle jaarfeesten uit de heidense kalender, zoals Beltane, Samhain en Yule, zijn onderdeel van dit wiel. Het wiel kent geen begin en geen einde.
Tijdens de kortste dag vieren we dat na een periode van duisternis en verwijdering, het licht rechtsomkeert maakt en de dagen weer langer worden. Tijdens de winterzonnewende gaat het feest gepaard met het maken van veel licht en vuur, vaak met een brandend wiel of rad, dat ook de zon symboliseert.
In de rust van de winter zuivert de aarde zichzelf en maakt ze zich, net als wij, klaar voor de volgende periode. Bij dit keerpunt waarna de dagen weer langer worden moeten de natuurgeesten en levensgeesten weer tot leven gewekt worden. Dit doen we door een hoop herrie te maken: te joelen. Hiermee wekken we de levensenergie voor het nieuwe jaar. In het oosten van Nederland doen ze dit nog altijd, door met de midwinterhoorn de levensgeest van de gewassen wakker te blazen.
De kracht van hulst
Niet alle gewassen sterven tijdens de winter. Bomen als de spar, den en hulst blijven ook in de winter groen. Door deze bomen in huis te halen, houden we volgens folklore kwade geesten voor de gek: het is net alsof het lente is, waardoor het kwaad buitenshuis blijft.
Hulst speelt niet alleen als gewas een belangrijke rol. Wellicht ken je hem in de gedaante van Koning Hulst, waarbij de hulst vriendschap en liefde symboliseert. Deze koning geeft ons daardoor moed en kracht in de donkere tijd. Tijdens de midwinternacht wordt de heerschappij overgenomen door zijn broer Koning Eik, die na de langste nacht weer mag regeren.
Benieuwd naar het verhaal over de twee broers? Op de website van de Castlefest Winter Editie vind je dit verhaal.
In de nacht wordt er een midwintervuur aangestoken, dat symbool staat voor het terugkerende licht. Met dit vuur kun je je eigen kaars aansteken, waarmee je het geluk voor het nieuwe jaar mee kunt nemen.
Zo blikken we samen vooruit naar het licht dat in december opnieuw geboren zal worden en heb je in de tussentijd wat licht in de duisternis. Wat is voor jullie het belangrijkste element tijdens het Yule feest? Vieren jullie het ritueel?
